بیماری های شغلی

بیماری ناشی از کار چیست؟

بیماری های ناشی از کار از روزهای نخست زندگی انسان بر روی کره خاکی همیشه با زندگی انسان همراه بوده است. میتوان شناخت بیماری های ناشی از کار را با توجه به کلیه مسایل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی یک نوع سرمایه گذاری در جهت سلامت عمومی و ارتقاء کیفیت زندگی کارگران وکارکنان و لذت بردن از کار و زندگی درنظر گرفت. حوادث ناشی از کار لزوما به معنی مرگ ناشی از کار نیست هر چند بخش قابل توجهی از توجهات به این موضوع به سمت همان میزان مرگ و میر ناشی از کار بر می گردد ولی آسیب هایی دیگری هم هستند که بقول یکی از افراد گرفتار بیماری های ناشی از کار «تجربه مرگ تدریجی» است.

مخاطبان دوره بیماری های ناشی از کار

1- کلیه مدیران و سرپرستان ادارات و واحدهای صنعتی

2- کارشناسان و مسئولین ایمنی

3- علاقه مندان و دانشجویان رشته های مرتبط با ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

4- علاقه مندان و دانشجویان رشته های مرتبط با روانشناسی

سرفصل دوره بیماری های ناشی از کار

1- تاریخچه بیماری های شغلی و تعاریف

اولین سند تاریخی مبنی براستفاده کارگران رومی معادن از ماسک تمام صورت بوده است. اولین بار توسعه واقعی در خصوص مسایل بیماری های شغلی در انگلستان شروع شد که منجر به تصویب اولین قانون کار در سال 1802 گردید.

• تعریف بیماری
• تعریف بیماری های حرفه ای
• اهمیت طب کار

2- بیماری های قانونی حرفه ای

بیماری های شغلی ازنظر قوانین بیمه های تامین اجتماعی یک حادثه شغلی تلقی می شوند. پس از نظر مدت درمان، چگونگی دریافت مزد و مستمری نسبت به بیماری های غیرشغلی از مزایای بیشتری برخوردار هستند.

3- خصوصیات بیماری های شغلی

- این بیماری های اکثرا درمان پذیر نیستند.

- مهم ترین طریقه درمان این بیماری ها، از میان بردن عامل ایجادکننده آنها می باشد.

- غالبا بیماری های شغلی به صورت حاد بروز نمی کنند بلکه به مرور زمان ایجاد می شوند مثل کری شغلی

4- تقسیم بندی بیماری های شغلی

این بیماری ها به دوطریق تقسیم می شوند:

الف) براساس عامل بیماری زا

- بیماری ناشی از عوامل فیزیکی زیان آور

• صوت
  • اثرات زیان آور صدا
    • کری و ناراحتی شنوایی و درد گوش
    • جلوگیری از شنیدن صحبت و مکالمات و علائم خطر
    • اخلال در کار
    • و ...
  • برنامه حفاظت شنوایی کارکنان
    • بررسی منظم صدا
    • اجرای روش های مهندسی یا اداری به منظور برقراری حدود مجاز
    • استفاده از وسائل حفاظت فردی
    • و ...
• ارتعاش
  • انتقال ارتعاش
    • ارتعاش تمام بدن که از طریق یک جسم یا سطح اتکاء منتقل می شود
    • ارتعاش دست و بازو که در اثر تماس با وسائل مرتعش دستی از طریق انگشتان دست به بدن منتقل می شود
  • عوامل حساست بدن انسان به ارتعاش
    • شدت ارتعاش
    • فرکانس ارتعاش
    • حهت ورود ارتعاش
    • و ...
• تشعشعات
  • انواع تشعشعات یونیزان
    • امواج الکترومغناطیس با فرکانس بالا و طول موج کوتاه
    • طیفی از ذرات کوچکتر از اتم
  • اصول کلی حفاظت در برابر پرتوها
    • کاهش مقدار تشعشع
    • کاهش زمان تابش یا پرتوگیری
    • افزایش فاصله از منبع اشعه
    • و ...

- بیماری ناشی از عوامل شیمیایی زیان آور

• مقدمه ای بر سم شناسی
• تقسیم بندی مسمومیت
• راه های ورود سموم به بدن انسان
• انتشار و جابجایی سموم
• تغییرات بیولوژیکی و متابولیسم مواد سمی
• گرد و غبار و اهمیت آن در بهداشت حرفه ای
• بیماری های حاصله در اثر بعضی از عوامل زیان آور شیمیایی
  • Silicosis
  • Asbestosis
• بیماری های ناشی از فلزات، گازها و مواد شیمیایی و سموم گیاهی و کشاورزی
  • سرب
  • آرسنیک
  • کروم
  • نیکل
  • اسید سیانیدریک
  • آمونیاک
  • فرم آلدئید
  • بنزن
  • تتراکلرور کربن
  • سموم دفع آفات نباتی
• سرطان های در ارتباط با کار
  • سرطان پوست
  • سرطان مثانه
  • سرطان کبد
  • سرطان برونش
  • سرطان خون (لوسمی)

- بیماری ناشی از عوامل بیولوژیکی زیان آور

• بیماری های ناشی از عوامل بیولوژیکی زیان آور
  • حرفه کشاورزی و مشاغل مرتبط
  • کسانی که به صورت شغلی مسافرت می نمایند
  • پرسنل مراکز بهداشتی - درمانی

- بیماری های ناشی از عوامل روانی زیان آور

• عوامل فشارهای روانی
  • جسمانی (سر درد، گرفتگی عضلانی، فشار خون بالا، و ...)
  • روانی (بی طاقتی، افسردگی، بی حوصلگی، و ...)
  • شناختی (فراموشی، کاهش تمرکز، گیجی، و ...)
  • و ...
• منابع استرس در محیط کار
  • ماهیت کار
  • فرهنگ سازمانی
  • امنیت شغلی
  • و ...
• راهکار های اصلی مقابله با استرس
  • واقع بینانه کردن انتظارات
  • ممیزی عکس العمل های رایج به موقعیت ها
  • استفاده از نظام های حمایتی
  • و ...
• انواع دخالت سازمان در کاهش استرس
  • مشخص کردن گستره وظایف و اختیارات و استانداردهای کاری
  • متناسب و هنجار کردن محل کار
  • انعطاف پذیری سازمان در برابر اشتباهات
  • و ...

ب) براساس دستگاه های آسیب پذیر بدن

- عوارض پوستی ناشی از کار

-  عوارض ریوی ناشی از کار

-  عوارض کبدی و کلیوی ناشی از کار

- عوارض خونی ناشی از کار

- عوارض اسکلتی ناشی از کار

و...

5- پیشگیری

بهترین راه حل درمان بیماری های ناشی از کار رفع تماس با عامل ایجاد کننده آن می باشد که این خود اهمیت پیشگیری را نشان می دهد. اصولا پیشگیری در صنعت در سه سطح انجام می شود که شامل: پیشگیری اولیه، پیشگیری ثانویه، پیشگیری ثالثیه می باشد که در این فصل به طور مفصل به آن اشاره شده است.

• سطوح پیشگیری در صنعت
  • پیشگیری اولیه: جایگزینی مواد بی خطر یا کم خطر بجای مواد زیان آور
  • پیشگیری ثانویه: مرحله کنترل مهندسی
  • پیشگیری ثالثیه: روش های حفاظت فردی
• وظایف پزشک طب کار در صنایع
  • تشکیل پرونده های پزشکی کلیه کارکنان و انجام معاینات قبل از استخدام، دوره ای، ویژه و ... و ارائه پیشنهادات لازم برای ایجاد تغییرات لازم در شغل افراد
  • بازدید از محل کار کارگران در ساعات مختلف روز و در فصول مختلف سال به منظور آشنایی با شرایط کار
  • جمع آوری اطلاعات و آمار در خصوص بیماری ها و حوادث ناشی از کار برای مطالعات اپیدمیولوژیک
  • و ...

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید