
عوامل زیان آور محیط کار چیست؟
هدف از شناسایی عوامل زیان آور در محیط کار، حفظ سلامتی کارمندان و بهداشت آنها و همچنین محیط کار است. شناسایی عوامل زیان آور در هر صنعت یا سازمان و یا به طور کلی هر محیط کاری به منظور برنامه ریزی جهت رفع آن عوامل و ارتقاء سطح ایمنی و سلامتی کارکنان صورت می پذیرد. لازم به توضیح نیست که در صورت کاهش مخاطرات محیط کار علاوه بر اینکه سلامتی افراد حفظ میشود هزینه های غیر مستقیم ناشی از آسیب دیدگی افراد و تجهیزات نیز کاهش می یابد. در صورتی که چنین برنامه ای موفق باشد صرفاً موجب سلامتی کارگر یا کارمند نیست بلکه ساعات غیبت و محرومیت از کار را کاهش داده و زیانهای اقتصادی ناشی از آن را کاهش می دهد.
مخاطبان دوره آشنایی با عوامـل زیــان آور محیط کار
1- مدیران و کارشناسان صنایع
2- مسئولین ایمنی و بهداشت واحدها و صنایع
3- دانشجویان رشته های ایمنی، بهداشت ومحیط زیست
سرفصل دوره آشنایی با عوامـل زیــان آور محیط کار
1- عوامل زيان آور محيط كار
-
عوامل زيان آور رواني
-
عوامل زيان آور فيزيكي
-
عوامل زیان آورشیمیایی
-
عوامل زیان اور ارگونومیکی
-
عوامل زيان آور بيولوژيكي ( زيست شناختي )
2- عوامل زيان آور فيزيكي
عوامل زیان آور فیزیکی شامل:
-
پرتوها
-
روشنايي
-
صدا و ارتعاش
-
شرايط جوي (گرما، سرما، رطوبت)
3- صدا در محیط کار
شدت صدا را با واحدي به نام dB مي سنجند. استاندارد شدت صدا براي محيطهاي صنعتي و در مدت 8 ساعت كار مداوم برابر با 85 دسی بل مي باشد.
اثرات صدا بر انسان:
-
اثر بر سيستم تعادلي (سرگيجه، تهوع، اختلال در راه رفتن)
-
اثرات ذهني – رواني صدا (هيجان، تحريك پذيري، و ... )
-
صدمه به دستگاه شنوايي كه موجب كري موقت، كاهش شنوايي و كري دائم مي گردد.
-
اثر بر سيستم بينايي فرد كه كنترل تطابق و تعقيب اشياء بهم مي خورد و عكس العمل به نور كم مي شود.
4- ارتعاش در محیط کار
انواع ارتعاش انساني شامل:
-
ارتعاش تمام بدن: اثرات ارتعاش تمام بدن شامل
-
اختلالات گوارشي
-
اثرات عصبي و عمومي
-
اختلال در اندامها مخصوصاً ستون فقرات
-
ارتعاش دست و بازو: اثرات ارتعاشات دست و بازو شامل
-
درد مچ دست
-
كاهش حس لامسه
-
درد شديد و تورم نوك انگشتان
-
احساس مورمور يا سوزن سوزن شدن
5- شرايط جوي محيط كار
منظور همان گرما، سرما و رطوبت در محيط كار مي باشد. مطلوبترين محيط براي زندگي انسان محيطي است که دماي آن 21 درجه سانتي گراد، ميزان رطوبت 50 درصد و سرعت جريان هوا 10 سانتي متر بر ثانيه باشد.
6- گرما در محيط كار
گرماي موجود در محيط کار از منابع مختلفي تأمين مي گردد که به طورکلي عبارتند از:
-
فرايند هاي توليد
-
وسايل و ماشين آلات مختلف
-
شرايط جوي اقليمي محيط کار
-
انسان ( حضور و تراکم افراد در محيط )
-
سيستم هاي روشنايي ( مصنوعي و طبيعي )
7- سرما در محيط كار
عارضه عمومي بوجود آمده در اثر سرما «هيپوترمي» ناميده مي شود و هنگامي اتفاق مي افتد که بدن نتواند درجه حرارت داخلي را حفظ نمايد و افت حرارت به طور قابل توجهي بيشتر از گرماي کسب شده است.
8- عوامل زيان آور شيميايي محيط كار
تقسيم بندي آلاينده هاي شيميايي بر اساس حالت فيزيكي شامل:
مواد معلق خود شامل: گرد و غبار، مه، افشانه، سوسپانسيون و امولسيون می باشند.
9- عوامل زيان آور ارگونوميکی در محيط کار
صدمات ارگونومیکی شامل:
-
اختلالات ناشی از فشارهای تکراری
-
اختلالات ناشی از حرکتهای تکراری
-
سندروم تونل کارپال که صدمه ای در متا کارپال يا ديگر ساختارهای حمايت کننده دست می باشد.
-
اختلالات ترومای تجمعی يعنی اختلالات تجمعی که در اثر عوامل فيزيکی و مکانيکی در طول زمان ايجاد می شوند.
10- عوامل زيان آور بيولوژيكي (زيست شناختي)
در برخي مشاغل به سبب شرايط كار، نوع فعاليت و همچنين توليد يا مصرف مواد گوناگون، كاركنان در معرض عوامل زيست شناختي زيان آور و در نتيجه ابتلا به بيماريهاي عفوني قرار دارند. اين بيماريها با توجه به عامل بوجود آورنده، به پنج دسته تقسيم مي شوند:
-
بيماريهاي ناشي از ريكتزيا ها مانند تب كيو
-
بيماريهاي ناشي از قارچها مانند هيستوپلاسموز
-
بيماريهاي ناشي از باكتريها مانند سياه زخم، بروسلوز، كزاز
-
بيماريهاي ناشي از ويروسها مانند هپاتيت ويروسي B و هاري
-
بيماريهاي ناشي از انگلها مانند كرم قلابدار و شيستوزوما
11- عوامل زيان آور رواني در محيط كار
یکی از عوامل مهم زیان آور روانی در محیط های شغلی استرس های شغلی می باشد. نشانه هاي استرس شغلي به دو دسته تقسیم می شوند:
-
نشانه هاي رواني : نارضايتي از شغل، افسردگي، اضطراب، ملالت، احساس ناكامي، انزوا و بيزاري
-
نشانه هاي جسماني: بيماريهاي قلبي و عروقي، ناراحتي هاي معده اي – روده اي، حساسيتها، بيماريهاي پوستي، اختلال در خواب، سردرد و ناراحتي هاي تنفسي تا حد زيادي به استرسهاي شغلي ارتباط پيدا مي كنند.
جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید