آشنایی با اصول پیاده سازی 5S (نظام آراستگی محیط کار)

 

دوره آموزشی 5Sآشنایی با اصول پیاده سازی  نظام آراستگی محیط کار (5S: Principles of implementation) با اعطای گواهینامه پایان دوره معتبر

 

نظام آراستگی 5S چیست ؟

اجرای 5s برای رسیدن به هدف های متعددی اجرامی شود. برخی از مهم ترین هدف ها عبارتند از ایمنی و بهداشت، بهره وری، صرفه جویی در هزینه ها، کیفیت و پیشگیری از خرابی ها در محیط هایی که با اجرای نظام آراستگی مدیریت می شوند، اشیا زاید و غیر ضروری وجود ندارد و اقلام موجود با نظمی خاص مرتب می شوند و این امر تا حد زیادی موجب صرفه جویی و ایمنی محیط خواهد شد. اجرای منظم مراحل نظام آراستگی محیطی پاکیزه و بهداشتی را فراهم می آورد و از همه مهم تر تلاش برای ایجاد عادت های صحیح درکارکنان مهم ترین عامل درتحقق محیط های آراسته است و این مهم دراجرای بند پنجم حاصل خواهد شد.

 

مخاطبان دوره آشنایی با اصول 5S

1- تمامی پرسنل های اداری و صنعتی

2- دانشجویان رشته های ایمنی، بهداشت و محیط زیست

 

سرفصل دوره آشنایی با اصول5S 

1- تاریخچه  5S

بعد از پایان جنگ جهانی دوم، اقتصاد ژاپن و صنعت این کشور در ورطه نابودی قرارگرفته بود و با تلاش و کوشش سخت مردم این کشور مخصوصاً دراحیای دوباره صنایع آن مرز و بوم، صنعت این کشور وارد مرحله جدیدی از توسعه و بهتر بگوییم تبلور دوباره شد در این راستا فعالیت های مختلفی از سوی کارشناسان و مهندسان ژاپنی شکل گرفت تا صنایع دوباره بازیافته خود را بر پایه دانش روز مهندسی بر پا کنند که در این راستا می توان از استفاده موثر از افراد متخصصی همچون دکتر ادوارد دمینگ در دهه پنجاه میلادی نام برد .با این سیر تحول که در ژاپن طی شد دیری نپائید که کارشناسان ژاپنی با استفاده از اندوخته هایی که از مشاوران برجسته آمریکایی و اروپایی بدست آورده بودند شروع به پایه گذاری سیستم های مدیریتی و کاری مختلف در جهت ارتقاء سازمان های خود کردند  که سیستم  5Sیکی از عمده ترین فعالیت های آنان بود.

 

2- تعریف و مفهوم 5S

مجموعه ای از استانداردها و فعالیتهایی که در قالب یک نظام فرهنگی، مدیریتی و ایجاد محیطی سامان یافته، مرتب، پاکیزه، زیبا، دلپذیر، خلاق و حفظ آن، تأکید دارد.

 

3- اصول و اهداف 5S

هدف نهایی بکارگیری 5S  پیشگیری از اتلاف است و اصول اساسی این مفهوم به صورت زیر بیان شده است:

  • ساماندهی
  • پاکیزه سازی
  • نظم و ترتیب
  • استاندارد سازی
  • انضباط و نگهداری

 

4- ارتباط  5S با سایر نظام ها و سیستمهای مدیریتی

در دنیایی زندگی می کنیم که سریعاً در حال تغییر است، و در زمان تغییر، مدیریت نوین در جستجوی روش هایی برای مقابله، تطبیق و موفقیت در تغییرات است. در کشورهای مختلف دنیا الگوهای مختلفی برای مقابله و غلبه بر تغییرات به وجود آمده است  که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کایزن در ژاپن
  • چرخه دمینگ
  • تولید ناب در اروپا
  •   مدیریت کیفیت فراگیر
  • مهندسی مجدد در آمریکا
  • روش های خلاق حل مسئله

 

5- مبانی و اجزای  5S

       واژه 5S، مخفف پنج کلمه ژاپنی است که عبارتند از:

  • سی سو (Seiso): یعنی تمیز کردن کامل محیط کار بطوریکه هیچ جایی کثیف نباشد.
  • سیکت سو  (Seiketsu): یعنی جلوگیری از بهم خوردن نظم و نظافت و حفظ و نگهداری آن
  • سی ری  :(Seiri) یعنی جداکردن اقلام غیر ضروری از اقلام ضروری مورد نیاز و دور ریختن آنها
  • شیت سوکه(Shitsuke) : یعنی دادن آموزش های لازم برای افزایش توانایی افراد جهت انجام امور مربوطه
  • سی تون:(Seiton) یعنی مرتب کردن اقلام ضروری و مورد نیاز به نحوی که به آسانی بتوان به آن ها دسترسی پیدا کرد.

 

6-  ویژگی های 5S

     برخی از ویژگیهای 5S را می توان به این صورت جمع بندی کرد:

  • نتایج آن خیلی زود و برای همه قابل مشاهده است.
  • برنامه اجرایی آن نیاز به سرمایه گذاری نسبتا اندکی است.
  • مفاهیم و تکنیک های آن ساده بوده و برای همه قابل فهم و درک است.
  • اجزای آن مستقل از اندازه (بزرگ، متوسط، کوچک) و نوع تجارت سازمان است .
  • انسانها، به طور ناخود آگاه تمیزی، نظافت، ایمنی و راحتی را دوست دارند و به همین دلیل، کارکنان یک شرکت در برنامه 5S علاقمند می شوند.

 

7-  مزایا و ویژگی های 5S

  • بهبود روابط کارکنان
  • افزایش روحیه کارکنان
  • ایجاد یک نظم فراگیر
  • زیبا سازی محیط کار
  • کاهش اشتباهات و دوباره کاری ها
  • زمینه سازی برقراری انضباط سازمانی
  • ایمن شدن محیط کاری و کاهش حوادث کاری
  • بهداشتی شدن محیط کار و رفع آلودگی های آن

 

 

8- دامنه کاربرد 5S

دامنه فعالیتهای نظام آراستگی تمامی واحدهای سازمان ،شامل فضاهای اداری، اماکن عمومی (از قبیل نمازخانه، رستوران، سرویسهای بهداشتی و...)، آزمایشگاه، فضاهای عمومی ازجمله (پارکینگ، فضای سبز)، انبارها، سالن تولید، محلهای ورزشی شرکت و کلیه فضاها و ساختمانهای شرکت را شامل می شود.

 

9- دامنه کاربرد 5S

دامنه فعالیتهای نظام آراستگی تمامی واحدهای سازمان، شامل فضاهای اداری، اماکن عمومی (از قبیل نمازخانه، رستوران، سرویسهای بهداشتی و...)، آزمایشگاه، فضاهای عمومی ازجمله (پارکینگ، فضای سبز)، انبارها، سالن تولید، محلهای ورزشی شرکت و کلیه فضاها و ساختمانهای شرکت را شامل می شود.

 

10- ارکان و تشکیلات نظام اراستگی

 

  • مدیریت ارشد

 اهم وظایف و مسئولیت ایشان در این نظام عبارتست از:

  • تصویب برنامه ها و بودجه سالیانه
  • سیاست گذاری و ارائه خط مشی کلی 5s در شرکت
  • تشویق مادی و معنوی افراد و واحدهای برتر در طی سال با پیشنهاد سایر ارکان این سیستم
  • ارزیابی از نحوه انجام و پیاده سازی 5S در سطح شرکت (از طریق بازدید و چک لیستهای مدیریت)

 

  • دبیر 5S

اهم وظایف این فرد عبارتست از:

  • ارائه گزارش اقدامات انجام شده
  • ارائه پیشنهاد برنامه فعالیت سالیانه
  • انتقال نظرات همکاران به کمیته راهبری
  • برنامه ریزی و تشکیل جلسات منظم با اعضای کمیته راهبری
  • انتقال تصمیمات گرفته شده در کمیته راهبری به همکاران و دبیرخانه 5S

 

  • دبیرخانه  5S

این دبیرخانه عهده دار مسئولیت اجرای 5S در سازمان بوده و وظایف آن عبارتست از:

  • هماهنگی برای انجام امور ممیزی 5s
  • هماهنگی در خصوص تشکیل و ثبت تیمهای اجرایی 5s در شرکت
  •  برنامه ریزی جهت تقویت تیمهای اجرایی از قبیل اجرای آموزشهای تخصصی، بازدید و نمایش فیلم
  • بررسی میزان همکاری افراد یا واحدها در اجرای نظام آراستگی و استفاده از ابزارهای تشویقی برای بقاء این نظام و تداوم همکاریها

 

  • کمیته راهبری

اعضای این کمیته توسط مدیریت ارشد و یا با انتخاب کارکنان شرکت و یا هر دو حالت انتخاب می شوند، و اهم وظایف این کمیته عبارتست از:

  • تدوین برنامه ها و خط مشی شرکت در رابطه با 5S
  • مشخص کردن اهداف کمی و کیفی استقرار نظام آراستگی
  • انتقال دیدگاهها و نقطه نظرات کارکنان به مدیریت ارشد و بالعکس
  • حمایتهای مادی و معنوی از مجریان و همچنین افراد و واحدهای برتر

 

  • تیم ممیزی

فرآیند ممیزی شامل:

  • تائید انجام ممیزی
  • تعیین نفرات تیم ممیزی
  • درخواست انجام ممیزی توسط واحد ممیزی شونده
  • تهیه/ اصلاح چک لیست ممیزی برای واحد مورد نظر

 

  • تیمهای اجرایی

این تیمها برای اجرای عملی فعالیتهای مربوط به  5Sدر واحدهای مختلف تشکیل می گردند، مسئولیت تیمها با سرپرستان واحد مربوطه بوده و تیمها باید در دبیرخانه 5S ثبت گردند. تیمهای ثبت شده پس از فراگرفتن آموزشهای لازم، مشغول اجرای فعالیتهای  5Sمی گردند.

 

 

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید

 

 

درباره ما | حریم خصوصی | ثبت شکایت | قوانین سایت

تمامی حقوق این سایت متعلق به HSEARYA می‌باشد.

Designed by TAMDATA

بالا