آشنایی با مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان ایران (علائم و تابلوها)

* اگر ویدئو پخش نمی شود، اینجا کلیک کنید *

مشاهده / دانلود ویدئوی معرفی دوره آشنایی با مبحث 20 مقررات ملی ساختمان ایران

مقررات ملی ساختمان ایران (INBR) چیست؟

مقررات ملی ساختمان مجموعه قوانین لازم‌الاجرایی است که رعایت آن در ساخت و ساز می‌تواند به تأمین ایمنی و آسایش ساکنان آنها منجر شود. مقررات ملی که با توجه به سطح فناوری کشور تدوین شده است، امروزه میثاق جامعه مهندسی کشور است و توانسته است قابلیت‌های خود را در عرصه‌های مرتبط نشان دهد.

مقررات ملی در کشور ما سابقه طولانی نداشته و در مواردی نیز حسب نیاز، ضوابط سایر کشورها بومی شده است، اما امروز با توجه به حجم بالای ساخت‌ و سازها و نیاز روزافزون به روش‌های طرح و اجرای نوین و مصالح و فرآورده‌های ساختمانی، باید بیش از پیش مورد توجه جامعه مهندسی و صنایع مرتبط کشور قرار گیرد، به گونه‌ای که مقررات ملی ساختمان در تمام وجوه و ارکان ساخت و ساز حاکم باشد. این وظیفه بزرگی است که باید جامعه مهندسی به دوش بکشد.

تجربه زلزله‌های گذشته، پایین بودن عمر مفید ساختمان‌ها، نیاز به تعمیرات فراوان در طول دوره بهره‌برداری ساختمان‌ها و ... نشان می‌دهد که ساخت‌ و سازهای سنتی دیگر جوابگوی جامعه روبه‌ رشد ایران اسلامی نیست و با توجه به افق سند چشم‌انداز بیست ساله کشور، اهمیت مقررات ملی ساختمان بیش از پیش آشکار می‌شود.

(مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی)

مقدمه مبحث 20 مقررات ملی ساختمان ایران

در ویرایش پیش رو از مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان، علاوه بر الزامات پایه ای چون رنگ و شکل علائم ایمنی بازدارنده، هشداردهنده، الزام کننده و آگاه کننده نسبت به شرایط ایمن و علائم صوتی و نوری و با حرکات دست، بر علائم ایمنی در کارگاه های ساختمانی، تابلوهای ایمنی در کلیه ساختمانها برای هدایت متصرفان به دسترسهای خروج و راه های امدادرسانی و علائم مربوط به فضاها و کارگاه های تأسیساتی ساختمان و کارگاه های صنعتی و خدماتی (به عنوان یکی از تصرفهای شایع ساختمانی در شهرها) و علائمی که لازم است در مخازن و لوله ها و حمل مواد بویژه در تصرفهای درمانی بکار گرفته شوند نیز پرداخته شده است.
بدین لحاظ این علائم دامنه گسترده تری یافته و قادر هستند تا دسترسی به ایمنی در ساختمانهای بزرگتر و با تأسیسات پیچیده تر امروز را تسهیل نمایند. این رویکرد باعث شده که علائم و تابلوهای ایمنی به عنوان ابزاری تأثیرگذار در تأمین ایمنی در ساختمانها و کارگاه ها مورد بهره برداری قرار گیرند.
تلاش جهت استفاده از علائم شناخته شده بین المللی و آشنا بودن آنها برای افراد مختلف و بومی سازی استفاده از این علائم با شرایط ساخت و ساز در کشور، ملاحظه دیگری است که در ویرایش جدید تداوم یافته و علاوه بر ساکنین محلی، قابلیت استفاده بیشتر برای مهمانان و افراد ناآشنا و حتى اتباع دیگر کشورها از ساختمانها و محوطه های مجتمع های ساختمانی را فراهم می سازد.

(کمیته تخصصی مبحث 20 مقررات ملی ساختمان)

مخاطبان دوره مبحث 20 مقررات ملی ساختمان ایران

- کارشناسان، افسران و مسئولین ایمنی و HSE

- کارشناسان رشته های راه و ساختمان، معماری و عمران

- کارکنان، کارگران، مدیران و پیمانکاران عملیات های ساختمانی

- علاقه مندان و دانشجویان رشته های ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

سرفصل دوره مبحث 20 مقررات ملی ساختمان ایران

1- کلیات

پیام رسانی محیطی در صورت بهره گیری مناسب می تواند نقش دارای اهمیتی در تأمین سلامت، ایمنی، بهره دهی مناسب، آسایش، بهداشت و صرفه اقتصادی فرد و جامعه، در راستای اهداف قانون نظام مهندسی و مقررات ملی ساختمان، داشته باشد. طراحان، مهندسان ناظر و مدیران کارگاه ها و پیمانکاران و مراجع صدور پروانه ساختمان های دولتی و عمومی و خصوصی، کارفرمایان و مالکان ساختمان های در حین بهره برداری ملزم هستند تا پیام رسانی در محیط زندگی مردم را به نحو مؤثر و مطلوب انجام دهند. تابلوها و علائم از مؤثرترین ابزارهای پیام رسانی محیطی محسوب می گردند و در محل هایی که احتمال خطر تهدید کننده سلامت و ایمنی افراد وجود دارد، از تابلوها و علائم ایمنی بهره برداری می شود.

باید توجه داشت که نصب علائم ایمنی ذکر شده در این مقررات نباید به منزلۀ جانشینی آن با دیگر اقدامات لازم برای کنترل و پیشگیری مانند نظارت های مهندسی و اصلاح روش کار و ایجاد شرایط کار بی خطر تلقی شود.

• اهداف

  • الف) ارائه ویژگی های کلی علائم و تابلوها برای بکارگیری بهتر آنها توسط کاربران

  • ب) تدوین مقررات کلی تابلوها و علائم هشدار دهنده

  • پ) تدوین مقررات برای تابلوها و علائم هشدار دهنده در ساختمانها و کارگاه ها

  • ت) تدوین مقررات کلی تابلوها و علائم برای نصب در محوطه مجتمع های ساختمانی، به منظور تأمین ایمنی مردم در فضاهای عمومی و مشاع

• دامنه شمول

این مقررات شامل طراحی، ساخت، نصب و نظارت و بهره برداری از تابلوها و علائمی که به تحقق اهداف مقررات ملی ساختمان یاری می کنند، مانند تابلوها، پلاک ها و دیگر وسایل پیام رسانی، از قبیل علائم حرکتی دست، علائم صوتی و نوری و آژیرهای خطر و غیره در ساختمانهای در دست بهره برداری با تصرفها و کارکردهای مختلف، کارگاه های ساختمانی و ساختمان کارگاه های صنعتی در حال انجام کار است. بدین لحاظ، ارتباط نزدیکی بین این مقررات که به ابعاد ایمنی در ساختمان محیط های کاری توجه می کند و قوانین و آئین نامه های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که به مسائل نیروی انسانی و کارگری می پردازد، وجود دارد و این قوانین و مقررات باید همسو و هماهنگ با هم باشند.

2- تعاریف و نحوه کاربرد

3- ضوابط کلی

• تابلوهای الزامی برای نصب در تصرف های مختلف ساختمان ها
• محدوده نصب علائم تصویری و تابلوها
• محدودیت های مکان نصب علائم تصویری و تابلوها
• الزامات ساخت و نصب علائم تصویری و تابلوها
• الزامات ایستایی و سازه علائم تصویری و تابلوها
• الزامات نوع و مقاومت مصالح تابلوها
• الزامات الکتریکی تابلوها
• نگهداری و تعمیر تابلوها
• ضوابط کلی استفاده از علائم ایمنی تصویری و تابلوها
• ضوابط کلی استفاده از علائم ایمنی در برابر حریق
• ضوابط کلی استفاده از علائم نوری
• ضوابط کلی استفاده از علائم صوتی
• ضوابط کلی استفاده از علائم ایمنی کلامی
• ضوابط کلی استفاده از علائم ایمنی با حرکات دست

4- ضوابط علائم تصویری و نوری راه خروج

• ضوابط علائم خروج اضطراری
• موارد استثناء در نصب علائم خروج اضطراری
• نصب علائم خروج در ارتفاع نزدیک تراز کف در فضاهای گروه تصرف م-1
• نورپردازی علائم خروج
• علائم نورانی مسیر خروج

5- تابلوی راهنمای واکنش اضطراری و نقشه های راهنمای تخلیه خروج

• تابلوی راهنمای واکنش اضطراری
• مندرجات تابلوی راهنمای واکنش اضطراری
• محل نصب تابلوی راهنمای واکنش اضطراری و تابلوهای تخلیه اضطراری
• شرایط نصب تابلوهای راهنمای واکنش اضطراری و تخلیه اضطراری ساختمان
• نشانه تصویری در تابلوی راهنمای واکنش اضطراری

6- تابلوها و علائم ایمنی الزامی در کارگاه ها

• ضوابط کلی علائم ایمنی الزامی در کارگاه ها
• ضوابط کلی تابلوهای ایمنی مربوط به کارگاه های موقت ک.تاه مدت ساختمانی و راهسازی
• تابلوهای ایمنی دائمی ساختمان کارگاه های صنعتی و موتورخانه ها و تأسیسات ساختمان ها
• ضوابط نصب علائم و برچسب های ایمنی بر روی مخازن و لوله های حمل سیالات خطرناک در ساختمان کارگاه ها و موتورخانۀ تأسیسات ساختمان

7- تابلوها و علائم در معابر و محوطه های بیرون مجتمع های ساختمانی

• ضوابط کلی تابلوهای واقع در معابر و محوطه های ساختمانی
• تابلوهایی که نیاز به مجوز ندارند، تابلوهای نیازمند مجوز و تابلوهای غیر مجاز
• تابلوهای غیر مجاز
• انواع پلاک ها و تابلوهای مجاز
• سطح مجاز تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی
• محدودۀ نصب انواع تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی
• مطالب تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی
• رنگ و نورپردازی تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی
• تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی ناهماهنگ

8- فهرست استانداردهای قابل استفاده

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید