حفاظت از سقوط

حفاظت از سقوط چیست؟

منظور از کار در ارتفاع، انجام کار در هر سطحی است که در اثر سقوط احتمال آسیب دیدن فرد وجود داشته باشد، اما هیچگونه حفاظی برای جلوگیری ازسقوط تعبیه نشده باشد. آمار حوادث در کشورهای مختلف نشان می دهد سقوط از ارتفاع با دارا بودن سهم 29 % از حوادث منجر به فوت یکی از شایعترین علل مرگ و میر حوادث شغلی در دنیا محسوب می شود. بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، در چهارماهه اول سال 93 سقوط از ارتفاع با اختصاص سهم 45 % از کل حوادث شغلی منجر به فوت، بیشترین علت مرگ و میر ناشی از کار را به خود اختصاص داده و مسبب جراحات شغلی فراوانی شده است. هدف از اجرای مقررات ایمنی کار در ارتفاع و حفاظت از سقوط، پیشگیری و به حداقل رسانی ریسک سقوط از ارتفاع در کارکنان می باشد. شرایط خاص کار در ارتفاع، آن را به فعالیتی خاص از نظر نوع مخاطرات و پیامدهای حوادث احتمالی آن تبدیل نموده است.

مخاطبان دوره حفاظت از سقوط

1- پیمانکارن عمرانی در اجرای پروژه‌های عمرانی

2- کارشناسان و مدیران ایمنی، بهداشت شغلی و زیست محیطی

3- علاقه مندان و دانشجویان رشته های ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

سرفصل دوره حفاظت از سقوط

1- تعاریف و اصطلاحات حفاظت از سقوط

• کمربند (کمربند ایمنی): کمربندی است که هم به منظور حفظ ایمنی بدن و هم اتصال سیستم حفاظت فردی به طناب نجات، لنیارد یا سیستم کنترل سرعت مورد استفاده قرار می گیرد.
• تکیه گاه: نقطه ای مناسب برای اتصال طناب نجات، لنیارد و تجهیزات ممانعت از سقوط افراد می باشد.
• اتصال دهنده: وسیله ای است که برای اتصال اجزای سیستم مهار سقوط و سیستم تثبیت موقعیت مورد استفاده قرار می گیرد.
• منطقه با دسترسی کنترل شده: منطقه ای که در آنجا کارهای مشخصی از قبیل آجرچینی در ارتفاع صورت می گیرد و ممکن است بدون استفاده از نرده های حفاظتی، تجهیزات مهار سقوط یا توری ایمنی انجام شود و دارای دسترسی کنترل شده باشند.
• تجهیزات خطرناک: تجهیزاتی هستند که به سبب شکل یا کارشان ممکن است برای افرادی که بر روی آنها یا به درون آنها سقوط می کنند خطرناک باشند. (مثل تانکر های حمل و ذخیره، ابزار برقی، ماشین آلات وغیره)

2- اقدامات مورد نیاز جهت پیشگیری از سقوط

• هنگامی که امکان انجام کار به صورت ایمن در جایی غیر از ارتفاع امکانپذیر باشد (مانند به هم متصل کردن اجزا که باید بر روی سطح زمین انجام پذیرد) از انجام آن در ارتفاع باید اجتناب کرد.
• پیمانکار باید از استحکام و ساختار یکنواخت سطوح کاری یا سطوحی که کارکنان بر روی آن حرکت می کنند اطمینان حاصل کند. کارکنان باید مجاز به کار بر روی سطوحی باشند که دارای استحکام مورد نیاز و همچنین ساختار یکنواخت باشد.

3- چاله ها و دهانه های باز

• کلیه کارکنان در روی سطوح حرکتی یا کاری خود که ارتفاع آن بیش از 6 فوت است باید به کمک سیستم های مهار سقوط فردی، درپوشها یا گاردریل های نصب شده در اطراف چنین چاله هایی حفاظت شوند.
• کلیه کارکنانی که بر روی سطوح کاری/ حرکتی خود در معرض لیزخوردن یا افتادن درون چاله ها و دهانه های باز هستند باید به کمک درپوشهای مناسب حفاظت شوند.

4- رمپ ها، مسیرهای فرار و محل های عبور

کلیه کارکنانی که بر روی رمپ ها، مسیرهای فرار و دیگر مسیرهای عبور در ارتفاع 6 فوت (8 متر) یا بیشتر حرکت می کنند باید به کمک سیستم های گاردریل در برابر سقوط حفاظت شوند.

5- تجهیزات خطرناک

• کلیه کارکنانی که در ارتفاع کمتر از 6 فوتی بالای تجهیزات خطرناک قرار دارند باید کمک سیستم های گاردریل یا حفاظ موجود در اطراف تجهیزات از سقوط بداخل یا روی تجهیزات خطرناک حفاظت شوند.
• کلیه کارکنانی که در بالای تجهیزات خطرناک، در ارتفاع 6 فوت یا بیشتر، قرار دارند باید به کمک سیستم گاردریل، سیستم های مهار سقوط فردی یا تورهای ایمنی در برابر خطرات سقوط حفاظت شوند.

6- سقف های شیبدار

کلیه کارکنان بر روی سقف های شیبدار با لبه های حفاظت نشده که در ارتفاع 6 فوت یا بیشتر تا سطح زیرین قرار دارند باید به کمک سیستم های گاردریل دارای پاخور، سیستم های تور ایمنی یا سیستم های مهار سقوط فردی در برابر خطر سقوط حفاظت شوند.

7- دهانه های باز دردیوارها

کلیه کارکنانی که برروی، بالای یا کنار دهانه های باز در دیوارها (از جمله ناودانهای متصل) کار می کنند هنگامیکه لبه پائینی خارجی دهانه باز دیوار در ارتفاع 6 فوت یا بیشتر از سطح زیرین قرار دارد و لبه تحتانی داخلی دهانه باز دیوار کمتر از 39 اینچ بالاتر از سطح کار/ محل عبور افراد قرار دارد باید به کمک سیستم گاردریل، تور ایمنی یا یک سیستم مهار برابر سقوط فردی حفاظت دهی شوند.

8- حفاظت در برابر سقوط اجسام

زمانی که یکی از کارکنان در معرض سقوط اجسام قرار دارد، پیمانکار باید کارکنان را مجبور سازد تا ازکلاه ایمنی با مقاومت مناسب و استاندارد استفاده کنند و یکی از اقدامات زیر را بکار ببندند:

• نصب سیستم های پاخور، پانل ها یا گاردریل ها را جهت پیشگیری از سقوط اجسام از سطوح بالاتراجرا کنند.
• یک سازه سایبانی شکل نصب کرده و اجسام با احتمال سقوط را از لبه سطح فوقانی به اندازه کافی دور نگه دارند.
• در مناطقی که احتمال سقوط اجسام از آنجا وجود دارد، موانعی نصب شود و ورود افراد به این مناطق ممنوع گردد و اجسام با احتمال سقوط را از لبه سطح فوقانی به اندازه کافی دور نگه دارند تا درصورت جابجایی اتفاقی به کنار لبه حرکت نکنند.

9- اقدامات سیستم حفاظت از سقوط

• نرده های میانی باید در ارتفاع میانی بین لبه فوقانی سیستم گاردریل و سطح کار/ عبور کارکنان نصب شوند.
• صفحات و شبکه ها (مشها) باید از نرده فوقانی سیستم گاردریل تا سطح کار/ عبور کارکنان امتداد یابد و کلیه فضاهای باز در این سطح را پوشش دهد.
• سیستم های گاردریل باید مقاومت کافی داشته باشند بگونه ای که 200 پوند نیرو را در 2 اینچ از لبه فوقانی را در جهت های روبه بیرون یا به پائین در هر نقطه ای در طول لبه فوقانی تحمل نماید.
• درصورتیکه دیوار یا دیواره جداکننده ای با ارتفاع حداقل 21 اینچ وجود ندارد، نرده میانی، صفحات، شبکه ها (مشها) و اجزای میانی عمودی گاردریل باید بین لبه فوقانی سیستم گاردریل و سطح کار/ عبورکارکنان نصب شوند

10- سیستم های مهار سقوط فردی

بر طبق مقررات سازمان ایمنی و بهداشت شغلی آمریکا استفاده از کمربند ایمنی بعنوان بخشی از سیستم مهار سقوط فردی قابل قبول نیست و تنها در سیستم محدود کننده جابجایی کارکنان هنگام کار در ارتفاع قابل کاربرد است.

11- سیستم نوار خطر

• نوار خطر باید اطراف کلیه جوانب منطقه کار نصب گردد.
• هنگامی که تجهیزات مکانیکی مورد استفاده قرار نمی گیرند، نوار خطر نباید در فاصله کمتر از فوت از حاشیه محل انجام عملیات نصب نشود.
• نقاط دسترسی، مناطق جابجایی مواد، مناطق ذخیره و مناطق انتقال مواد به سطوح فوقانی باید با یک مسیر دسترسی که بوسیله دو نوار خطر ایجاد شده اند به منطقه کاری متصل شود.

12- مناطق با دسترسی کنترل شده

• خط کنترل باید در هر دو طرف به سیستم گاردریل یا دیوار متصل باشد.
• خط کنترل باید در کل طول لبه انتهایی یا لبه حفاظت نشده کشیده شود و تقریبا با آن موازی باشد.
• خط کنترل مورد استفاده نباید از لبه های حفاظت نشده یا لبه های انتهایی کمتر از 6 فوت و بیشتر از 25 فوت فاصله داشته باشد مگر اینکه در این خصوص از پیش ساخته های بتنی استفاده شود
• هنگام ورود به مناطق منتهی به لبه ها و مکانهایی که عملیات دیگری درآنجا انجام می شود منطقه کنترل دسترسی باید بوسیله یک خط کنترل یا سایر تجهیزاتی که ورود را محدود می کنند مشخص گردد

13- سیستم پایش ایمنی

پیمانکار باید کارکنان ماهری را جهت انجام پایش انتخاب کرده تا تا ایمنی سایر کارکنان را پایش کنند. همچنین پیمانکار باید اطمینان یابد که در پایش ایمنی موارد زیر درنظر گرفته می شود:

• پایشگر ایمنی باید مهارت لازم را داشته باشد تا مخاطرات سقوط را تشخیص دهد.
• پایشگر ایمنی باید کارکنان را از مخاطره سقوط و همچنین عملی که بصورت غیرایمن انجام می شود آگاه نماید.
• پایشگر ایمنی باید بر روی همان سطح کار یا محل عبور کارکنان حضور داشته و در محلی باشد که در فاصله دید کارکنان قرار داشته باشد.

14- الزامات آموزشی مورد نیاز

• پیمانکار باید برای کلیه کارکنانی که در معرض مخاطرات سقوط از ارتفاع قرار دارند برنامه آموزشی مناسب فراهم کند.
• در صورتیکه پس از مدتی مهارت و دانش لازم در خصوص حفاظت از سقوط در کارکنان آموزش دیده کاهش یافت، پیمانکار باید نسبت به آموزش مجدد ایشان اقدام نماید.

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید