ایمنی در پرسکاری فلزات چیست؟
پرسکاری یکی از قدیمی ترین فرایندهای صنعتی است، زیرا گذشتگان بسیار دور ازاین فرایند به تولید خشت اقدام کرده یا سکه های خود را ضرب می کردند. البته وسایل آنان (پرس) بسیار ساده و فقط شامل یک اهرم بسیار ساده بود اما امروزه فرایند پرسکاری شامل انواع کارهای شکل دهی مواد و فلزات، سوراخ کردن، کشیدن، خم کنی، حکاکی، پرچ زنی، برش قسمت های اضافی، جفت کردن قطعات و صاف کردن سطوح فلزات با استفاده از قالب های ضربه زننده می شود.
صنعت پرسکاری را می توان از شاخه های بزرگ صنایع دانست. بطور کلی حدود 80% تولیدات صنعتی به نوعی با صنعت پرسکاری در ارتباط بوده و با این صنعت تکمیل می شود.
عملیاتی های که با پرس می توان انجام داد شامل برشکاری، قیچی، اتو کردن، همینگ کردن، شکل دادن و ... می باشد.
هنگامی متصدیان مربوط به این کار از خطر و حوادث ناشی از اینگونه ماشینها محفوظ خواهند ماند که اولا پیش بینی های لازم تدارک دیده شده و ثانیا روش های ایمنی کار رعایت شوند. زمانی مصدومیت در منطقه عمل پرسها به وقوع می پیوندند که متصدی پرس، کمک کار او و یا افرادی که مسئول نصب قالبها و یا تعمیر دستگاه هستند، دست خود را برای قرار دادن یا خارج کردن آن در منطقه پرس، وارد محدوده خطر می کنند. متصدیان تعمیرات این ماشین ها اغلب به علت این که هنگام تعمیر اقدام به قطع نیروی محرکه ماشین نکرده یا با وسایل لازم از سقوط سنبه یا رام جلوگیری نمی کنند، دچار صدمه می شوند.
حوادثی در مورد سایر فرمان ها و یا استفاده نابجا از ماشین آلات نیز اتفاق می افتد. مواردی از قبیل وارد آمدن فشار بیش از حد مجاز به ماشین، عدم نصب صحیح قالب، عدم نگهداری صحیح ماشین و روغن کاری نامرتب نیز می توانند سبب وقوع حوادث شوند.
مخاطبان دورۀ ایمنی در پرسکاری فلزات
1- مسئولین ایمنی و HSE در کارگاه های پرسکاری
2- کارگران در مشاغل مرتبط با پرسکاری
3- علاقه مندان و دانشجویان رشته های مرتبط با ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)
سرفصل دورۀ ایمنی در پرسکاری فلزات
فصل اول - تعاریف و مفاهیم
-
پرس های قدرتی (مکانیکی، هیدرولیکی، پرس بریک) - Power Press
-
پرس های مکانیکی - Mechanical Metal Press
-
پرس های هیدرولیکی
-
و ...
فصل دوم: مقررات کلی
-
مواد مورد استفاده در ساخت قسمت های مختلف پرس دارای کیفیت و مرغوبیت مناسب و در حد قابل قبول (استاندارد) باشد.
-
قطعات ریختگی در ساختمان پرس می بایستی از مواد و ترکیبات مناسب انتخاب و ریخته شود.
-
کلیه قسمت های متحرک پرس نظیر تسمه، فلکه ها و امثالهم باید به نحو مناسبی حفاظ گذاری شود.
-
و ...
فصل سوم: حوادث و خطرات پرس های قدرتی
-
خطرات پرس های مکانیکی
-
حوادث پرس های هیدرولیکی
-
و ...
فصل چهارم: تجهیزات و کنترل های الکتریکی پرس ها
Power Press Electrical Controls
-
لامپ نشان دهنده - Indicator Lamp
-
اتصال زمین
-
تدابیر لرزه گیری - Anti-Vibration Treatment
-
راه انداز موتور
-
و ...
فصل پنجم: عملیات پرس
-
تک ضرب
-
ترمز - Effective Brake
-
مکانیزم متوقف کننده فوری (استاپ فوری)
-
و ...
فصل ششم: حفاظ های حصاری منطقه عمل پرس
برخی از وسایل ایمن سازی اپراتور ماشین بایستی در منطقه عمل پرس فراهم و به کار گرفته شود. نوع حفاظ و وسیله حفاظتی طراحی شده بستگی به روش تغذیه پرس و عملی بودن حفاظ یا وسیله حفاظتی برای هر مورد خاص از عملیات را خواهد داشت قبل از آن که حفاظتی ساخته شود کلیه عملیات بایستی آنالیز و تجزیه و تحلیل شده تا تصمیم گرفته شود که قطعه کار باید چگونه به بهترین وجهی در محل عملیات قرار گرفته و قطعات اضافی و ضایعات (SCRAP) به ایمن ترین و موثرترین وجه بدون آن که اپراتور نیاز به داخل کردن دست خود به منطقه خطر داشته باشد تخلیه گردد.
-
انواع حفاظ های حصاری
-
حفاظ های محصور دور قالب (Die Enclosure)
-
فضای آزاد
-
جلوگیری از قیچی شدن دست
-
حفاظ های حصاری ثابت (Fixed Barrier)
-
حفاظ های حصاری قابل تنظیم (Adjustable Barrier)
فصل هفتم: تجهیزات و وسایل ایمنی منطقه عمل پرس ها
-
پرس های ایمن
-
وسایل جاروب کننده (پس زنندۀ دست)
وسایل جاروب کننده طراحی شدهاند تا در مواقعی که پرسکار در متابعت کردن از ریتم پرس دچار قصور یا اشتباهی شود، قبل از اینکه ضربهزن پایین بیاید و قالبها بسته شود، دستهای اپراتور را با فشار حرکت جبههای پس زده و از منطقه خطر خارج نماید.
-
دست بندهای حفاظتی (عقب کشنده)
دستبندهای حفاظتی وسایلی هستند که دستهای اپراتور را در هنگام پایین آمدن ضربهزن بهعقب میکشند؛ درنتیجه دستها از منطقۀ خطر خارج میگردد.
فصل هشتم: بریک پرس ها یا پرس های خم کاری
-
خطرات
-
شکستگی انگشتها یا دستها
-
بریدگی
-
و ...
-
جلوگیری از خطرات
-
ماشین بایستی در وضعیت مناسبی نگاهداری و محافظت شود.
-
متصدی بایستی آموزشهای لازم کار با دستگاه و خطرات مربوطه را دیده باشد.
-
و ...
-
سایر احتیاطات
-
کنترل پدال پایی
-
کنترل دو دستی (کنترل کلاچ / ترمز الکتروپنوماتیک)
-
و ...
فصل نهم: وسایل تغذیه پرس
به هر عملی که قبل از انجام عملیات اصلی روی قطعه کار انجام گیرد، عمل مقدماتی گفته میشود.
عملیات ثانویه به عملیاتی از پرسکاری گفته میشود که در آن قطعهای که در عملیات مقدماتی بریده و آماده شده، بهمنظور حصول شکل نهایی (عموماً هر باریک قطعه) در جای مخصوص خود در قالب پایینی قرار میگیرد.
-
تغذیه با سطح شیب دار
-
تغذیه پلانگر
-
تغذیه خشابدار
-
و ...
فصل دهم: بستن، تنظیم کردن و باز کردن قالب های پرس های قدرتی
قالبهای پرسهای قدرتی علیرغم فشار و بار سنگینی که در حین عملیات پرسکاری به آنها اعمال میشود، باید بطور جدی سالم باقی بمانند. بههمین جهت این قالبها عموماً سنگین – محکم و مقاوم بوده و جابجایی و نقل انتقال آنها نیاز به وسایل مکانیکی دارد.
-
جابه جایی و نقل و انتقال سالم و بی خطر قالب های پرس
-
قالبهای خیلی سبک
-
قالبهای تا صد پاند
-
قالبهای سنگین (صد تا هزار پاند)
-
قالبهای با وزن بیش از هزار پاند
-
روش تنظیم و بستن قالب
-
برای پرس های سبک
-
برای پرس های سنگین
-
و ...
فصل یازدهم: بازرسی و تعمیرات و نگاه داری
بیست درصد آسیب دیدگی های جدی حوادث شناخته شده پرس ها در ارتباط با درست کار نکردن و نقص فنی آن ها و یا حفاظ و سایر تجهیزات ایمنی می باشد. بهترین برنامه ایمنی پرس ها زمانی موفقیت آمیز خواهد بود و تولید بالایی را ارائه خواهد داد که به مسئلۀ بازرسی و تعمیر و نگاه داری دستگاه و تجهیزات ایمنی آن توجه کافی مبذول گردد.
-
چک لیست بازرسی
-
بلوک ایمنی
فصل دوازدهم: مقررات مختلفه
-
مبحث اول – مشخصات صندلی کارگر
-
مبحث دوم – جلوگیری از ارتعاش و کنترل سر و صدا
-
مبحث سوم – مخازن هوای فشرده
-
مبحث چهارم – روش های کار و انتخاب و به کار گماردن کارگران
جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید