اصول ایمنی در تصفیه خانه های آب و فاضلاب

ایمنی در تاسیسات آب و فاضلاب چیست؟

با توجه به ساختمان شبکه های فاضلاب و همچنین اقداماتی که باید جهت جمع آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب صورت گیرد خطرات و حوادثی وجود دارد که بهره برداران را تهدید می کند. خطرات و حوادث ناگوار در کمین همه است، چه در شبکه های جمع آوری فاضلاب و چه در تصفیه خانه های فاضلاب و بیشترین خطرات متوجه افرادیست که بطور روزانه با امور بهره برداری و نگهداری تاسیسات فاضلاب شهری سر و کار دارند

مخاطبان دوره ایمنی در تاسیسات آب و فاضلاب

1- مدیران و سرپرستان واحدهای آب و فاضلاب

2- مسئولین ایمنی واحدهای آب و فاضلاب

سرفصل دوره ایمنی در تاسیسات آب و فاضلاب

1- تعریف ایمنی و بهداشت کار

ایمنی عبارت است از میزان درجه دور بودن از خطر، واژه (Hazard) که در تعریف علمی ایمنی آمده است، در واقع شرایطی است که دارای پتانسیل رساندن آسیب به کارکنان، تجهیزات و ساختمانها، از بین بردن مواد یا کاهش کارایی در اجرای یک وظیفه از پیش تعیین شده می باشد.

2- تعریف حادثه و بهداشت کار

در دایره المعارف سازمان بین المللی کار، حادثه چنین تعریف شده است: حادثه عبارت است از یک اتفاق پیش بینی نشده و خارج از انتظار که سبب صدمه و آسیب گردد. تعریف حادثه ناشی از کار عبارت است از حادثه ای که در حین انجام کار و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتد. مقصود از حین انجام کار تمامی اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه، مؤسسات وابسته، ساختمانها و محوطه آن مشغول کار باشد، یا بدستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مأمور انجام کاری می‌شود. ضمنا تمام اوقات رفت و آمد بیمه شده از منزل به کارگاه و بالعکس جزء اوقات کار محسوب می شود

3- علل ایجاد حوادث

علل بوجود آمدن حوادث به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

• علل مستقیم  (منظور از علل مستقیم عبارت از عللی است که در به وجود آمدن حادثه سهم اصلی را دارا بوده و به دو دسته اعمال نا ایمن و شرایط نا ایمن تقسیم می شوند)
• علل غیر مستقیم (عامل حوادث نیستند اما تعداد آن را افزایش می دهند)

4- آشنایی با عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار (سر و صدا، گرما، سرما، روشنایی)

• سر و صدا: صدا در انسان آثار مختلف و متعددی دارد بطوریکه از اثر روی اندام بینایی (کاهش عکس‌العمل به نور) سیستم تعادلی (گیجی، تهوع)، اثرات عصبی و گوارشی، روانی، فیزیولوژیک عمومی (ضربان قلب، فشارخون) تا ناراحتی‌های اجتماعی را در بر می‌گیرد.

• گرما: درجه حرارت مناسب، در شرایط مختلف متفاوت است و با میزان رطوبت مربوط است. هرچه میزان رطوبت اضافه شود درجه حرارت کمتری قابل تحمل است. حداکثر رطوبت قابل تحمل، در شرایط معمول70% است و دمای محیط کار نیز نباید نوعاً از 21 درجه بیشتر باشد. دمای کمتر از 5/15 درجه نیز باعث کاهش بازدهی می‌شود و خشکی هوا نیز باعث کم شدن مقاومت بدن در برابر بیماریهای ریوی می شود. برای جلوگیری از آلودگی در محیط کار باید هوا جریان داشته باشد و تراکم گازها یا تغییر رطوبت یا دما باید کنترل شود.

• سرما: برای کار در محیط های سرد استفاده از لباسهای گرم، استراحت در محیط گرم و غذای گرم توصیه می شود و لازم است کسانی که قبلاً سرما زده شده اند یا به اختلالات عروق محیطی مبتلا هستند و معتادین به الکل و سیگار از کار در محیط سرد منع شوند. آموزش های مناسب نیز در این شرایط ضرورت دارد.

• روشنایی: روشنایی کافی هم بعنوان یک عامل حفاظتی و هم برای افزایش بازدهی اهمیت دارد و به طراوت محیط کار می‌افزاید.

5- آشنایی با عوامل شیمیایی زیان آور محیط کار (گرد و غبار، گازها و بخارات)

• گردوغبار:  اعمال مکانیکی مانند خردکردن، اره کردن، مته کردن، سائیدن و شکستن، تولید گرد و غبار می نمایند که ذرات آن ممکن است قابل رؤیت با چشم یا ذرات میکروسکوپی باشد. این گردوغبارها را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

• گردوغبارهای کم اثر
• گردوغبارهای سمی

• گازها :

     گازها ممکن است در محیط کار تولید شوند که حتی ممکن است نظیر گاز کربنیک بی رنگ و بو باشند. خطرات آنها ممکن است هم ناشی از خواص سمی آنها و هم قابلیت اشتعال آنها باشد. گاهی گازهای تولید شده سمی محسوب  نمی شوند ولی به لحاظ رقیق کردن هوا در تنفس دچار اختلال می نمایند مانند ازت و متان.

• اسماگ یا دود مه:

       ترکیب ذرات مه با آلوده سازهای هوا یا به عبارت دیگر سرمای زیاد و رطوبت زیاد و هوای آلوده تولید اسموگ می نماید که بسیار خطرناک می تواند باشد.

6- نقش مدیریت در کنترل و کاهش حوادث

امروزه افزایش جمعیت، ارتقا سطح زندگی و نیاز به تکنولوژی های نوین در اقصی نقاط دنیا زمینه های پیشرفت در این خصوص را فراهم نموده است و این روند زندگی انسانها را با مخاطرات و مشکلات عدیده ای مواجه نموده است که باعث خسارات مالی و جانی در جامعه گردیده است و در بعضی مواقع نیز این خسارات تا حدی می‌باشد که جبران پذیر نخواهد بود. بیماریهای شغلی و حوادث ناشی از کار نیز از تبعات همین معضلات می باشد. یکی از عوامل اساسی در پیشگیری و کنترل بیماریها و حوادث ناشی از کار وجود مدیریت HSE درمحیط کاری می باشد

7- آشنایی با لوازم حفاظت فردی در تاسیسات

وسایل حفاظت فردی وسایلی هستند که شخص با استفاده از آنها خود را در برابر خطرهای گوناگون تا حدی محافظت می نماید. لباس کار، کلاه، سربند، انواع ماسک ها، انواع دستکشها، انواع کفش ها و غیره در زمره این وسایل هستند.

8- مهمترین مواد آئین نامه ایمنی تصفیه خانه های آب و فاضلاب

برخی از این آیین نامه ها شامل:

ماده 2) کلیدهای قطع جریان و توقف اضطراری تاسیسات باید در محلهای مناسب و با دسترسی آسان موجود بوده و توسط علائم هشداردهنده مشخص شده باشد.

ماده 4) تمامی وسایل و تجهیزات الکتریکی تصفیه خانه باید دارای سیستم اتصال به زمین موثر باشد .

ماده 6) قسمت های داغ دستگاهها، تاسیسات و تجهیزات باید دارای عایق بندی و یا حفاظ مناسب باشد.

ماده 9) افراد شاغل در تصفیه خانه باید آموزش مقررات ایمنی و کمک های اولیه متناسب با نوع کار را دیده باشند.

9- ارتقاء ایمنی در تاسیسات آب و فاضلاب

در اجراء پروژه ها بسته به نوع پروژه یکسری موارد ایمنی عمومی است که می بایست در تمامی پروژه ها رعایت گردد و یکسری دیگر موارد ایمنی خصوصی است که بسته به نوع پروژه می بایست رعایت گردند. که سرفصل بعضی این عوامل عمومی و خصوصی به شرح ذیل می باشند:

• استفاده از کارگران و عوامل اجرائی که دارای حداقل آموزش در مورد پروژه مورد نظر باشند.
• پیش بینی مقاطع بحرانی در حین اجراء پروژه و تأکید بیشتر بر رعایت موارد ایمنی در آن مواقع
• استفاده از لباس، کفش، کلاه، عینک و یا ماسک ایمنی بسته به نوع فعالیت کارگر و عوامل اجرائی در پروژه.
• بازدیدهای دوره ای و اتفاقی از کارگاه و الزام کارگران و عوامل اجرائی پروژه و عوامل اجرائی در پروژه

10- ایمنی کار در ارتفاع

طبق مقررات و دستورالعملهای ایمنی، ارتفاع 120 سانتیمتر نیاز به حفاظت از سقوط دارد. براساس آمارهای موجود بیشترین حوادث ناشی از کار در کارگاهها به دلیل سقوط از ارتفاع و استفاده از تجهیزات ساختمانی موقت و نا ایمن بوده و عواقب آن نیز به خاطر صدمه به سر و ستون فقرات معمولا بسیار شدید و از نوع فوتی یا قطع نخاع می باشد.

راه های پیشگیری از سقوط شامل:

• محدود کننده ها
• متوقف کننده ها
• کاهش دهنده صدمات

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید