ارگونومی چیست؟
احتمالا واژه‌ی ارگونومی را بارها به ویژه در محیط کار شنیده اید و در اغلب مواقع صحبت از این بوده که اِرگونومیِ درستی در محیط وجود ندارد. شاید دقیقا ندانید ارگونومی چیست، اما برداشت عمومی این است که ارگونومی باعث بهبود شرایط کار می‌شود. واقعیت این است که تعریف ارگونومی که در برخی واژه نامه‌ها «علم تلفیق کار و شرایط کار با ویژگی‌ها و نیازهای انسانی معنی شده است»، ساده نیست. اما شاید مهم‌تر از تعریف اِرگونومی، دانستن این باشد که ارگونومی ضمن کاهشِ آسیب‌های شغلی و هزینه‌های خدمات درمانی، کاربردی فراتر از محیط کار دارد، بهره‌وری و کیفیت محصول یا خدمات را افزایش می‌دهد و حتی بر زندگی شخصی و سلامتی هم تاثیر می گذارد
مخاطبان دوره ارزيابي ريسك ارگونومـی
1- مهندسین صنایع، ایمنی و بهداشت حرفه ای
2- دانشجویان رشته های ایمنی و بهداشت حرفه ای
سرفصل دوره ارزيابي ريسك ارگونومـی
1- تعريف ارگونومی
ارگونومی از دو کلمه يونانی «ارگو» به مفهوم کار و «نوموس» به مفهوم قانون و قاعده تشکيل شده است. علم اصلاح و بهينه سازی محيط، مشاغل و تجهيزات متناسب با محدوديتها و قابليتهای انسان است.
2- دامنه كاربرد ارگونومي
-
توجه ويژه به مسايل روحي- رواني افراد در محيط كار
-
وضعيت صحيح قرار گرفتن بدن (پوسچر مناسب بدن حين كار)
-
طراحي ابزار، وسائل، ماشين ها و تاسيسات به طرز صحيح و مطلوب
-
طراحي سيستم هاي توليدي و فرآيندهاي كاري از ساده تا پيچيده و بغرنج
-
طراحي روش انجام كار با توجه به بهترين نحوه اجراء و متناسب با سيستم عضلاني و ساختمان فيزيكي بدن انسان
-
شرايط فيزيكي مناسب در محيط كار ( با توجه به عواملي از قبيل: دما، رطوبت، جريان هوا، ارتعاشات، سر و صدا، نور و روشنايي، گرد و غبار، تشعشعات و آلودگي هاي مختلف )
3- اولويت هاي كاربردي ارگونومي
-
سازماندهي كار
-
وسايل حفاظت فردي
-
طراحي ابزار/ ماشين آلات
-
بهبود طراحي ايستگاه كار
-
كاربرد اصول ارگونومي درجابجايي دستي بار
-
طراحي محيط كار(چيدمان ، عوامل فيزيكي، ساختمان و...)
4- اختلالات اسكلتي عضلاني (MSDs)
عدم رعايت اصول ارگونومي موجب آسيب هاي اسكلتي عضلاني مي گردد. MSDs ميتواند بر روي بسياري از اندام هاي بدن از جمله اندام هايي نظير پشت، گردن، شانه ها، دستها و پاها اثر بگذارد. اين اختلالات بيشتر بخشهاي ذيل را درگير مي كند:
-
عضلات
-
تاندون ها
-
اعصاب
-
رباط ها
-
ليگمانها
5- شيوه هاي ارزيابي خطر بروز اختلالات اسكلتي – عضلاني
شيوه‌هاي گوناگوني براي ارزيابي مواجهه شغلي با ريسك فاكتورهاي اختلالات اسكلتي- عضلاني وجود دارد. به كمك اين روشها مي‌توان مشاغلي كه خطر ابتلا به اين‌گونه اختلالات در آنها بالاست را شناسايي نمود. این روش ها شامل:
روش هاي مشاهده‌اي نظير :
-
OWAS: مشخص شدن هر پوسچر بوسيله يك كد چهار رقمي که شامل 4 پوسچر برای تنه، 3 پوسچر برای بازو، 7 پوسچر برای پاها می باشد.
-
RULA: يكي از روش‌هاي ارزيابي خطر بروز آسيب‌هاي اسكلتي-عضلاني در اندام‌هاي فوقاني، RULA (ارزيابي سريع اندام فوقاني) مي‌باشد. ارايه روشي براي غربالگري سريع جمعيت كاري كه با ريسك فاكتورهاي اختلالات اسكلتي-عضلاني اندام فوقاني مواجهه دارند. شناسايي فعاليت‌هاي ماهيچه‌اي مرتبط با پوسچر كار، اعمال نيرو و انجام كارهاي استاتيك يا تكراري كه به بروز خستگي ماهيچه‌اي كمك مي‌كنند
-
REBA: روشي براي ارزيابي پوسچر در فعاليتهايي است كه با وضعيتهاي بدني متنوع همراه باشد. ارزيابي سريع كل بدن
-
QEC: شناسایی ریسک فاکتورهای MSD در چهار ناحیه کمر، شانه/بازو، مچ دست/دست و گردن. ارزیابی سطح خطر مواجهه با ریسک فاکتورهای MSD . ارزیابی اثربخشی مداخلات ارگونومیک در محیط کار. مقایسه سطح مواجهه با ریسک فاکتورهای MSD میان کارگران مختلف
-
شيوه هاي مستقيم
-
شيوه هاي خود گزارشي
-
شيوه فيزيولوژيكي – رواني
جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید