مقدمه
امروزه با توجه به پیشرفت روز افزون صنایع و پیرو این مهم بالارفتن نرخ حوادث صنعتی در پروژه های ساخت و ساز نیاز به بررسی و توجه فراوان به مقوله ایمنی به خوبی احساس می شود. در طی نیم قرن اخیر تغییرات قابل توجهی در مواد، فرایند ها و نوع فعالیت ها در صنایع شیمیایی صورت گرفته است. تعداد مواد و محصولات در جهان رو به فزونی بوده است و هرساله نیز محصولات جدیدی به بازار عرضه می شود. تعداد پروژه های شیمیایی بزرگ نیز افزایش یافته و به دنبال آن تعداد افراد بیشتری در این صنعت و اطراف آن به نحوی متاثر هستند به همین دلیل خطرات بیشتری را نیز آنها را تهدید می کند، از این رو می بایست توجه بیش از بیش به مباحث مقررات و استانداردهای ایمنی و بهداشت در صنایع مختلف شود. تدوین مقررات و استانداردهای ایمنی در به روزآوری و تهیه دستورالعمل ها و رویه های مرتبط با سیستم ایمنی، بهداشت و محیط زیست بسیار ضروری می باشد، عملیات انفجار و آتشباری در صنایع مختلف و نیز در شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران جهت پروژه های ساخت و ساز و احداث خطوط لوله کاربرد داشته و از جمله فعالیت هایی می باشد که الزامات ایمنی می بایست در آنها به منظور پیشگیری از حوادث مختلف رعایت گردد. ازاین رو استفاده از منابع و رفرنس های مرتبط، جستجو و گرد آوری و تهیه و تنظیم و بروز رسانی این استانداردها در پروژه های شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران به منظور کاربری در عملیات آتشباری و فرایندهای مرتبط حائز اهمیت می باشد.
مخاطبان دوره مقررات ایمنی آتشباری و مواد ناریه
مهندسان ایمنی و بهداشت
سرپرستان HSE
آتش نشانان
آتشباران
علاقه مندان و دانشجویان رشته های ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)
سرفصل های دوره مقررات ایمنی آتشباری و مواد ناریه
مطالب دوره در دو بخش طبقه بندی شده اند:
1- شرح مقررات
در این بخش سرفصل های مربوط به الزامات و آئین نامه ها قرار دارد که به ترتیب زیر شامل زیر فصل های زیر می باشد:
این الزامات شامل بررسی استاندارد های حمل و نقل تجهیزات و مواد نظامی جهت عملیات، محفظه های نگهداری مواد منفجره، محل جغرافیایی عملیات، نقشه های مدارو بررسی هشدارهای لازم برای آن و افراد مسئول صلاحیت دار می شود.
-
مقررات حمل و نقل و جابجایی مواد منفجره
در این مورد مقررات صدور و گواهی صلاحیت آتشبار براساس سلامت کامل وی، تجربه و دوره های آموزشی تخصصی و روش های تخصصی مورد استفاده در عملیات انفجار بحث می شود.
در این بخش از دوره بر روی رعایت الزامات انبارداری مواد منفجره که شامل استاندارد های ساختمان و فضای انبار مواد منفجره، جنس و ساختار و ویژگی های تخصصی دیوارهای آن تمرکز شده است. در این بخش شرایط محیطی جغرافیایی و فیزیکی ساختمان انبار و تجهیزات مورد استفاده جهت پیشگیری پیش فعال مثل تابلو و علایم هشدار دهنده، فن و تهویه و ... در کنار نحوه ذخیره سازی مواد منفجره در انبارها، ذخیره سازی مواد خطرناک مثل آمونیوم نیترات و حفاظت در برابر حریق بررسی می شوند.
-
مقررات عملیات آتشباری زیر سطح آب
در این بخش از مطالب، مقررات عمومی مربوط به عملیات در زیر سطح آب بررسی می شوند. برخی از این موارد شامل مقررات مربوط به هدایت عملیات، تجهیزات مقاوم به آب، فاصله ی کشتی ها و شناورها، وجود غواصان و شناگرها در محوطه عملیات، علایم هشداری و قطع آتش زنی می شود.
-
مقررات بازرسی بعد از عملیات انفجار
در بخش بازرسی پس از عملیات مواردی که در ادامه ذکر می شوند مورد بررسی قرار می گیرد: الزامات عمومی، حداقل زمان لازم برای خروج گردوغبار، محل قرار گیری چاشنی ها، تمامی خطوط و ریل های فلزی، حفره های مرطوب و حفر تونل ها.
2- شرح مطالب راهنما
در این بخش زیر سرفصل های مربوط به اجرا و عملیات و پس از آن تشریح شده اند که به شرح زیر می باشند:
در این بخش آموزش های زیر به صورت موردی بررسی می شوند:
-
آموزشهای لازم در مورد تحویل و حمل مواد ناریه و وسایل و ابزار از انبار به محل کار
-
آموزشهای لازم برای آماده کردن مواد ناریه به منظور خرج گذاری در چال ها
-
آموزش لازم برای خرج گذاری چال
-
آموزش نحوه گل گذاری و کوبیدن چال های خرج گذاری شده
-
آموزش در مورد آتش کردن چال های خرج گذاری شده
-
آموزش پیشگیری از حوادث و رعایت اصول و نکات ایمنی
-
آموزش جمع آوری مواد ناریه منفجر نشده و منهدم کردن آنها
-
آموزش بازرسی محل انفجار پس از آتشباری
در این بخش از دوره روی ویژگی های چال حفاری و آتشباری صحبت می شود:
-
قطر چال
-
عمق چال و طول پیشروی
-
تعداد چالها
-
روش چال زاویه دار
-
روش چال موازی
-
سیستم تاخیرات
-
انتخاب ماشین آلات چال زنی
-
روش انفجار با برش موازی
-
راهنمای ایمنی مواد خطرناک
در این بخش از دوره مطالب زیر بررسی می گردند:
-
مدیریت سایت
-
سوپروایزر HSE/ افسر ایمنی
-
پرسنل لجستیک
-
پرسنلی که با مواد خطرناك کار می کنند
-
اطلاعات و مستندات خطرات
-
خرید مواد خطرناك
-
استفاده از مواد خطرناك
-
تایید موقت
-
تصدیق و گواهی نمودن
-
انبارش مواد شیمیایی
-
رهایش و نشت مواد شیمیایی
-
عملیات و فرآیندهای کار با مواد شیمیایی
-
مجاری باز، تانک ها و گودال ها
-
دفع مواد شیمیایی
مطالب این بخش روی امکانات موجود در سایت هنگام رخداد حادثه و آسیب تمرکز دارد. دو بخش زیر مورد بررسی قرار می گیرند:
در این بخش از دوره مباحث زیر توضیح داده می شوند:
-
اشیاء و مواد منفجره
-
گازها - فشرده، مایع شده، محلول و گازهای تحت فشار
-
مایعات قابل اشتعال
-
جامدات و دیگر مواد قابل اشتعال
-
مواد سوختنی و پراکسیدهای آلی
-
مواد سمی و عفونی
-
مواد رادیواکتیو
-
مواد خورنده
-
دیگر مواد خطرناك
3- تقسیم بندی مواد منفجره
-
مواد منفجره مکانیکی
-
مواد منفجره شیمیایی
-
مواد منفجره هسته ای
-
مواد منفجره تندسوز
-
مواد منفجره کند سوز
-
مواد خطرناک
مواد خطرناک در صورتی که از طریق یکی از راه های زیر وارد بدن شوند اثرات مخربی را برجای خواهند گذاشت و سلامت بدن را تهدید می کنند:
-
فرو بردن در دهان و بلعیدن
-
تماس مستقیم با پوست
-
جذب از طریق پوست
-
تنفس گازها، بخارات و ذرات
جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید